Wanneer heb je last van nachtblindheid? Simpel als je merkt dat je moeite hebt om 's nachts goed te zien. Nachtblindheid kan voor komen of je nu jong of oud bent. Maar komt meer voor bij ouderen.
Erfelijke aanleg, zoals bij de oogaandoening retinitis pigmentosa, Bij retinitis pigmentosa raakt het netvlies geleidelijk beschadigd, wat leidt tot problemen met zowel nachtzicht als perifeer zicht.
Vitaminegebrek A gebrek, de lichtgevoelige staafjes in ons oog hebben vitamine A nodig om goed te kunnen functioneren.
Oogheelkundige aandoeningen. Een veelvoorkomende oorzaak van nachtblindheid is bijvoorbeeld cataract (staar), een aandoening waarbij de natuurlijke lens van het oog vertroebeld raakt, waardoor het licht niet goed op het netvlies valt.
Leeftijd, wanneer we ouder worden veranderen er processen in ons oog. Onze pupillen worden kleiner en reageren trager op veranderingen in lichtniveaus, waardoor er minder licht het oog bereikt. Bovendien neemt het vermogen van het oog om contrast te detecteren af naarmate we ouder worden, wat leidt tot verminderde scherpte van het zicht bij weinig licht. Ondanks dat nachtblindheid als een normaal onderdeel van het ouder worden wordt beschouwd, is het verstandig om je oog door een optometrist te laten onderzoeken om eventuele onderliggende oogproblemen uit te sluiten zoals eerder benoemd.
Een optometrisch onderzoek is de sleutel tot het begrijpen van de oorzaken van nachtblindheid.
Tijdens een optometrisch onderzoek zal een optometrist verschillende tests uitvoeren om de gezondheid van uw ogen te beoordelen en eventuele problemen op te sporen. Dit omvat het controleren op oogheelkundige aandoeningen zoals cataract, netvliesaandoeningen en andere potentiële oorzaken van nachtblindheid.
Het optometrisch onderzoek kan ook helpen bij het beoordelen van uw algemene gezichtsvermogen en eventuele corrigerende maatregelen, zoals brillen of contactlenzen, om uw zicht in het donker te verbeteren. Als er onderliggende problemen worden geïdentificeerd, kan de optometrist u doorverwijzen naar een oogarts voor verdere behandeling.
Kortom, nachtblindheid is een zichtprobleem dat vele oorzaken kan hebben, variërend van erfelijke factoren tot oogheelkundige aandoeningen en leeftijd gerelateerde veranderingen. Als u merkt dat uw nachtzicht verslechtert, is het raadzaam om een optometrisch onderzoek in te plannen om de oorzaak te achterhalen en mogelijke oplossingen te verkennen.
Een van de meest voorkomende oplossingen voor nachtblindheid zijn optimale brillenglazen wij raden speciale BIG vision glazen van rodenstock aan.
Dagelijks zijn onze ogen keihard aan het werk om ons alles goed te laten waarnemen. Dankzij B.I.G. Vision® kan dit met meer comfort en nog scherper zicht in alle lichtomstandigheden. B.I.G. staat voor Biometrisch Intelligente Glazen. Deze nieuwe generatie brillenglazen ondersteunen de ogen op elk moment en bij elke beweging: 250.000 unieke momenten per dag!
Je ogen worden gemeten met veel en weinig licht (grote en kleine pupil) zodat ook met weinig licht jouw maximale gezichtsscherpte wordt behaald en jouw zicht in de avond kunnen optimaliseren.
De basis hiervoor is een individuele meting van de ogen die wij uitvoeren met behulp van de modernste meettechnologie. Met de DNEye® Scanner van Rodenstock worden van elk oog 1.500 datapunten gemeten. Op basis hiervan bepalen wij jouw persoonlijk biometrisch oogmodel. Deze individuele data en de gepatenteerde DNEye® PRO technologie gebruiken wij voor de productie van jouw persoonlijke brillenglazen. Uit onderzoek blijkt dat 80% beter ziet bij schemer door deze technologie. Deze technologie kan gecombineerd worden met een extra geelfilter speciaal voor nachtblindheid.
Een geelfilter kan een waardevol hulpmiddel zijn voor mensen die last hebben van nachtblindheid.
Dit komt doordat geelfilters speciaal zijn ontworpen om het scherpe licht te verminderen, waardoor de ogen minder worden verblind in situaties met weinig licht, zoals 's nachts of in de schemering.
Bij nachtblindheid kunnen de ogen moeite hebben om zich aan te passen aan veranderende lichtomstandigheden. Geelfilters helpen dit door het contrast te verbeteren en schittering te verminderen, waardoor objecten duidelijker zichtbaar worden. Ze filteren specifieke golflengten van licht die verantwoordelijk zijn voor verblinding en verminderen zo de visuele stress.
Kortom er zijn genoeg mogelijkheden om jou te helpen bij nachtblindheid. Je gezichtsvermogen is van onschatbare waarde, en het zorgen voor je ooggezondheid is van het grootste belang. Aarzel niet om contact op te nemen en een afspraak te maken bij één van onze optometristen als je vermoedt dat je problemen hebt met nachtzicht. Je verdient het om duidelijk te kunnen zien, zowel overdag als 's nachts.
De afgelopen 21 jaar zijn omgevlogen voor oogarts Sabine Blankenberg- Sprenkels. In die tijd bouwde zij met veel plezier – samen met een team vakspecialisten, ondersteund door de spreekuurassistenten en het polihoofd – aan de vakgroep Oogheelkunde binnen Ziekenhuis Rijnstate. Net als haar 8 collega’s legt Sabine zich in haar functie toe op diagnostiek, behandelingen, controles en (spoed) operaties. Speerpunten in de geboden zorg aan patiënten uit Arnhem en wijde omgeving zijn: voldoende tijd voor de patiënt, 24 uur per dag kwaliteit bieden, aansluiten bij de zorgvraag en redelijke wachttijden. Sinds de oprichting van het netwerk OZPN (Oogzorgpraktijken Nederland) in 2018 is een aanzienlijk deel van de oogzorg verplaatst naar optometristen. Daardoor kunnen oogartsen zich meer focussen op zorg die echt in het ziekenhuis thuishoort. Vanwege de toename van de zorgvraag en de complexiteit van oogaandoeningen is Sabine heel enthousiast over deze ontwikkeling.
Het vakgebied oogheelkunde is constant in beweging en blijft zich ontwikkelen naar een hoger niveau. Sabine licht toe: ‘We zien een verandering naar nieuwe technieken en complexere behandelmethoden. Waar we vroeger soms maar weinig aan een klacht konden doen, opereren we nu of werken we met lasertechnieken en injecties. Ook ontstaan er steeds meer subspecialisaties in het vakgebied, denk aan specifieke glaucoom- en hoornvliesoperaties. Het palet in het vakgebied wordt groter en de groep specialisten steeds diverser. Daarnaast zit er een dynamiek in de zorgvraag: mensen worden ouder en zijn op hogere leeftijd gezonder en vitaler. Dit betekent dat de ogen nog belangrijker zijn voor de kwaliteit van leven. Terwijl er juist meer ouderdomsaandoeningen ontstaan, zoals staar, diabetes, maculadegeneratie of glaucoom. Dit legt een enorme druk op de zorgvraag in het ziekenhuis, die door de vergrijzing alleen maar toeneemt. Voor 2040 werd zelfs een stijging van ruim 50% in de zorgvraag verwacht als we hier niet vroegtijdig op in zouden spelen.’
De beroepsgroepen NOG (1) en OVN (2) hebben dit knelpunt samen onder de loep genomen, waarna het netwerk Oogzorgpraktijken Nederland regio Arnhem (OZPN) is opgezet. Sindsdien vangen de optometristen uit het netwerk 70% van de aanvragen op die eerst rechtstreeks bij Rijnstate binnenkwamen. Hiervan is 15% als nog doorverwezen naar de oogarts voor nader onderzoek. ‘Omdat optometristen de 1e lijnszorg (3) meer en steeds beter kunnen opvangen, ont staat binnen onze afdeling meer ruimte voor klachten die bij de oogarts thuishoren. Dat maakt dat ik echt blij ben met dit project: als specialisten hebben we meer tijd voor com plexe aandoeningen en de kwaliteit is gewaarborgd. Ook zijn er nu redelijke wachttijden. Verder hoef je als patiënt voor bepaalde oogklachten niet meer naar het ziekenhuis te komen en kun je voor goede oogzorg snel in je eigen buurt terecht,’ aldus Sabine.
Vanuit het netwerk werken oogartsen en optometristen nauw samen aan zogenoemde zorgstraten. Daarvan is het staartraject een mooi voorbeeld: heeft een patiënt operabele staar en wordt hij hiervoor doorverwezen door de optometrist of huisarts, dan krijgt hij binnen 2 dagen bericht voor een afspraak binnen 2 weken bij de oogarts voor een consult, gevolgd door een operatie binnen 1 week (221). ‘Door de diag nostiek, de intakes en nacontroles efficiënt in te regelen wordt de patiënt snel en goed geholpen. Zo hebben we een mooie klantgerichte flow gecreëerd inclusief de nieuwe ‘one stop shop’ (4) binnen Rijnstate, waardoor patiënten nog maar 1 of 2 keer een afspraak in het ziekenhuis hebben. Doordat optometristen meer werk over nemen is er binnen onze afdeling nu ook voldoende adem om andere zorgstraten te ont wikkelen, bijvoorbeeld voor glaucoom en maculadegeneratie,’ vertelt Sabine enthousiast.
Over de veranderende rol van de optometrist: ‘Waar voorheen ieder zijn ding deed in de oogheelkunde, wordt er nu steeds intensiever samengewerkt door oogartsen, optometristen, orthoptisten en technische oogheelkundige assistenten (TOA’s). De optometrist heeft zich in 20 jaar ontwikkeld tot een medischinhoudelijke specialist met veel meer scholing en goede apparatuur om bijvoorbeeld het hoornvlies, netvlies en de oogzenuwen te beoordelen. In de toekomst zie ik een nog grotere rol ontstaan voor optometristen. Zo kunnen zij bijvoorbeeld de vervolgcontroles doen na een staaroperatie en nog meer op oogaandoeningen screenen.’
"Je hebt elkaar nodig in dit vak om patiënten uitstekende, laagdrempelige zorg te bieden."
De samenwerking met Van de Wetering bestaat al ruim 20 jaar: ‘Je hebt elkaar nodig in dit vak om patiënten uitstekende, laagdrempelige zorg te bieden. Waar het team van Van de Wetering in uitblinkt, is dat zij al in een vroeg stadium medischinhoudelijk met het vak bezig waren. Verder hebben de optometristen een zeer actieve houding in oogzorg en een hoge betrokken heid bij onze oogartsen. Ik merk echt de bevlogenheid en het enthousiasme voor het vak. Ook hebben zij meer tijd beschikbaar bij klachten zoals droge ogen. Zo ontstaat er een winwin situatie: de patiënt kan sneller een beroep doen op laagdrempelige zorg, de oogarts heeft meer tijd voor complexe oogaandoeningen en de optometrist kan vol aandacht voor de patiënt zijn vak uitoefenen.’
(1) Nederlands Oogheelkunde Genootschap
(2) Optometristen Vereniging Nederland
(3) Zorg waarop je zonder verwijzing een beroep kunt doen.
(4) Zorg die zoveel mogelijk binnen 1 dag plaatsvindt, bijv. intake, onderzoek, uitslag en ook indien mogelijk de staaroperatie.
Huisarts Annet van Dellen-Coster houdt sinds 20 jaar praktijk in Duiven, waarvan 5 jaar als zelfstandig praktijkeigenaar binnen Kern Huisartsenpraktijken. Haar visie op huisartsenzorg: een vraagbaak zijn voor haar patiënten en laagdrempelige zorg bieden. Daarbij vindt zij het aanbieden van zinnige zorg - zonder onterechte verwijzingen - van groot belang. De huisarts is blij met het nieuwe netwerk Oogzorgpraktijken Nederland regio Arnhem (OZPN) – waarin huisartsen, Ziekenhuis Rijnstate, Menzis en optometristen nauw samenwerken - en het nieuwe zorgpad, die volledig aansluiten bij haar visie.
In de ruim 20 jaar dat Annet als huisarts werkzaam is, zag ze de rol van oogartsen in de oogheelkunde veranderen. ‘Voorheen ging je niet alleen voor oogziektes naar de oogarts, maar ook voor een relatief eenvoudige sterkteof oogdrukmeting. Gaandeweg is dat veranderd: oogartsen concentreren zich meer op operaties en het onderzoeken en be handelen van complexe oogaandoeningen. Zo is in de afgelopen 10 tot 15 jaar een belangrijke rol ontstaan voor de optometrist die onder meer de gezondheid van het netvlies, hoornvlies en de ooglens kan beoordelen. Hij heeft de kennis en apparatuur in huis om oogaandoeningen in een vroeg stadium op te sporen. Daarmee is de optometrist een volwaardig professional in de oogheelkunde. Voor opticiens zie ik meer de functie van sterktemetingen bij jonge mensen met gezonde ogen. Het is echt een verschil of je naar de opticien of de optometrist gaat als het gaat om kennis en ervaring in oogonderzoeken en oogaandoeningen.
"Voorheen ging je niet alleen voor oogziektes naar de oogarts, maar ook voor een relatief eenvoudige sterkte- of oogdrukmeting."
Het vernieuwde zorgpad, waarin de patiënt sneller toegang heeft tot de juiste zorg, sluit aan bij de werkwijze in de praktijk. Annet licht toe: ‘Oogheelkunde is een heel ingewikkeld vak, bovendien is goed zien van groot belang voor je dagelijks functioneren en welzijn. In de praktijk hebben we één kleine lamp om eventueel metaaldeeltjes in het oog of andere problemen op te sporen. Dan vraag ik al gauw aan de optometrist – die onder andere een spleetlamp heeft om mee te kijken en advies te geven. De optometristen uit het netwerk OZPN doen op het gebied van diagnostiek echt iets wat wij in onze praktijk niet kunnen. In sommige gevallen, als een patiënt ineens niks ziet met één oog of bij acuut glaucoom, verwijs ik wel rechtstreeks door naar de oogarts. Na het onderzoek door de optometrist krijg ik terugkoppeling en weet ik waar mijn patiënt aan toe is. Hierbij kan ik bij het team van Van de Wetering rekenen op klantgerichtheid, snelheid en een fijne samenwerking.’
De kosten omlaag brengen in de zorg en de oogartsen ontzien, dat zijn grote voordelen: ‘Voorheen kwamen de kosten van optometrisch onderzoek voor rekening van de patiënt. Doordat ik rechtstreeks verwijs naar een OZPN-optometrist heeft een patiënt snel en gemakkelijk toegang tot goede oogzorg. Bovendien zijn de kosten aanzienlijk lager: de patiënt krijgt het onderzoek volledig vergoed, zonder aanspraak op het eigen risico. Ook is er nauwelijks vertraging in onderzoek en begeleiding meer, omdat het zorgpad veel slimmer is georganiseerd. Tot slot verkorten we hiermee de wachtlijsten bij de oogarts.’
Hoe de toekomst voor de optometrist eruit gaat zien, daarover heeft Annet een concept idee: ‘Mogelijk ontwikkelt de rol zich zoals we nu ook in de ziekenhuizen zien: de artsen worden steeds vaker ondersteund door physician assistants, die medische en medisch-ondersteunende werkzaamheden overnemen van de arts. Of wellicht kunnen optometristen in de toekomst bijvoorbeeld laserbehandelingen uitvoeren. Hoe dan ook: ik zie voor optometristen een steeds grotere en onafhankelijke rol in de oogheelkunde.
De meest voorkomende oorzaak van staar is veroudering van de ooglens. Op (heel) hoge leeftijd krijgen we allemaal staar. De vraag is in welke mate en hoeveel last je ervan krijgt.
Staar is een vertroebeling van de interne ooglens. Deze ooglens bevindt zich recht achter de pupil. Samen met het hoornvlies - het voorste doorzichtige deel van het oog - vormt de ooglens het lichtbrekende systeem van het oog. Hierdoor worden de beelden die wij waarnemen samengebracht op het netvlies. Het netvlies geeft deze beelden weer via de oogzenuw door aan de hersenen.
Kortom: de ooglens is essentieel om een scherp beeld te maken
De ooglens is van nature flexibel en transparant. Staar ontstaat doordat eiwitten in de ooglens veranderen van structuur, waardoor de ooglens minder helder wordt. Dit is in de meeste gevallen een zeer traag proces dat met de jaren geleidelijk toeneemt. Of je (beginnende) staar hebt, kunnen we via een optometrisch onderzoek vaststellen. Afhankelijk van je klachten en het stadium adviseren wij je verder.
Klachten die door staar kunnen ontstaan, zijn:
1. Gezichtsscherpte wordt langzaam minder voor veraf en nabij.
2. Schaduwbeelden of dubbelbeelden (met één oog).
3. Uitwaaierend licht of verblinding bij autokoplampen.
Ook kan door staar de min-sterkte toenemen. Dit komt doordat de ooglens dikker wordt en
van bolling verandert.
Draag een goede zonnebril om je ogen te beschermen. Ook draagt goed eten en drinken en beweging bij aan een gezond lichaam en een goede ooggezondheid. Helaas is het een fabeltje dat oogdruppels staar kunnen voorkomen.
Wanneer de staar echt hinderlijk wordt, verwijzen wij je door naar de oogarts voor een staaroperatie. Tijdens deze operatie vervangt de oogarts de natuurlijke ooglens door een kunstlens.
Een staaroperatie is de meest voorkomende oogoperatie. De ervaringen die wij horen zijn:
Meestal is de bestaande brilsterkte niet meer optimaal na een staaroperatie. De oogarts verwijst je naar onze optometrist voor een sterkte-analyse en kijkadvies. Welke sterkte er nodig is na de operatie is afhankelijk van de gekozen kunstlens. Dit kunnen we 3 tot 6 weken na de operatie goed bepalen. Voor de eerste weken na je operatie kunnen we een noodglas in je bril zetten met een tijdelijke sterkte of een glas zonder sterkte.
Heb je vragen, twijfel je ergens over of heb je het gevoel dat je slechter ziet? Maak een afspraak, dan kan onze optometrist beoordelen wat er aan de hand is.
Droge ogen is een van de meest gehoorde klachten in onze optiekwinkel. Droge ogen kunnen heel vervelend zijn en veroorzaken ongemak bij je dagelijkse activiteiten.
De drie voornaamste oorzaken van droge ogen zijn:
Ook medicatie, je algehele gezondheid en voeding kunnen van invloed zijn op droge ogen.
De klachten die hierdoor ontstaan zijn: overmatig tranen, pijn, branderigheid, jeuk, plakkerigheid en vermoeide ogen.
1 Contactlenzen
Onze contactlensspecialist kan speciale lenzen met een eigen traanreservoir bij je aanmeten. Hierdoor liggen je ogen de hele dag in een ‘badje’ met vocht. Ook kunnen deze je sterkte corrigeren.
2 Controle op ontsteking van de oogleden
Heb je last van roodheid van je oogleden, jeuk, irritatie, droge ogen en/of uitval van je wimperhaartjes? Niet schrikken, maar dit kan te maken hebben met beestjes – demodex – in je wimpers. Dit is een huidmijt die compleet onschuldig is, maar als ze fors in aantal toenemen, dan kan er een ontstekingsreactie ontstaan. Maak een afspraak, dan controleert onze optometrist op de aanwezigheid van demodex. Indien nodig kan hij deze direct behandelen
Irritatie en jeuk kunnen ook ontstaan door blepharitis. Dit is een onschuldige ontsteking van de wimperhaartjes die we met speciale wimpershampoo behandelen.
3 Oogdruppel advies
Oogdruppels kunnen de klachten bij droge ogen verlichten. Let op: er zijn helaas veel druppels op de markt die de traanfilm niet ondersteunen en zelfs een conserveringsmiddel bevatten. Hiermee verergeren de klachten op lange termijn. Laat daarom goed onderzoeken wat de oorzaak is van je klachten; wij adviseren je graag welk type oogdruppel jou het beste kan helpen.
4. Plugje plaatsen
Heb je heel weinig traanvocht? Dan plaatsen wij een plugje, een soort ‘stopje’, in 1 van de 2 traanbuisjes, zodat het traanvocht en oogdruppels langer op het oog aanwezig blijven.
5. Traanbuisje doorspoelen
Heb je de hele dag last van tranende ogen, dan kan het zijn dat je traanbuisje verstopt zit. Is dit het geval, dan kan een van onze optometristen het traanbuisje doorspoelen.
6. Behandelen van de meiboomklieren
Door verwarming en behandeling van de meiboomklieren kunnen deze weer de juiste hoeveelheid vetten aan de traanfilm afgeven waardoor deze minder snel verdampt.
Het is goed om te weten dat droge ogen een chronische aandoening is. Onze optometristen helpen je om de klachten tot het minimum te beperken.
Glaucoom is een veel voorkomende ziekte: in werkelijkheid komt het zelfs nog veel meer voor dan we denken. Het lastige aan deze oogziekte is dat je het zelf niet merkt.
Bij glaucoom raakt de oogzenuw beschadigd. De oogzenuw heeft een belangrijke functie: het is de verbinding van het oog naar de hersenen. De beelden die worden opgevangen door het netvlies gaan via de oogzenuw naar de hersenen en worden vervolgens omgezet in beelden.
Raakt de oogzenuw beschadigd door glaucoom, dan worden niet meer alle beelden doorgegeven en ontstaan er blinde vlekken in het beeld. Die vlekken zijn blijvend en worden heel langzaam steeds groter als je niet behandeld wordt.
De precieze oorzaak van glaucoom is niet duidelijk. Wel is onderzocht dat het risico op glaucoom groter is bij:
Toch kan glaucoom ook ontstaan zonder dat de oogdruk hoog is, ook wel ‘normale druk glaucoom’ genoemd. Daarnaast hoeven mensen met een verhoogde oogdruk niet per se glaucoom te hebben.
Als je ouders, broers of zussen glaucoom hebben, laat dan vanaf je veertigste je ogen regelmatig controleren. Hoe eerder je erbij bent, hoe kleiner de schade.
Je hebt een hoge plus- of min-bril of contactlenzen.
Zoals prednison of zalf/oogdruppels met steroïden.
Dit is schadelijk voor alle bloedvaten, ook die in het oog en de oogzenuw.
Dit kan leiden tot een slechte doorbloeding van de kleine bloedvaatjes in het oog en de oogzenuw.
Juist omdat je niks merkt van beginnend glaucoom raden wij een optometrisch screening aan. De kosten hiervan zijn € 35,-. Bij een verhoogd risico raden wij een volledig optometrisch onderzoek aan. Voor vergoeding vanuit de basisverzekering – zonder aanspraak op het eigen risico – is een verwijzing door je huisarts noodzakelijk.